Zilverzand

wartszand, zilverzand of witzand is een fijnkorrelig, wit, uiterst zuiver zand met een laag ijzergehalte. Het bestaat bijna geheel uit kwarts (SiO2). Daarom is het bijzonder geschikt als basisgrondstof voor de glasindustrie. Het vormt 60-65% van de glasmassa en wordt dan ook in grote hoeveelheden in deze industrie gebruikt. Het bij de winning ervan vrijkomende minder zuivere zand vindt een bestemming als ophoogzand. Het wordt niet alleen in de hoogwaardige glasindustrie gebruikt, bijvoorbeeld voor het produceren van beeldbuizen, tot recentelijk het belangrijkste onderdeel van een televisiescherm, maar ook vindt het toepassing in de fijnkeramische industrie als grondstof voor email en voor porselein, de chemische industrie en in gieterijen. Daartoe wordt het gebruikt als grondstof voor hittebestendige materialen. Het wordt bovendien toegepast in wasmiddelen, schuurmiddelen en lijmen. Het is namelijk een grondstof voor siliciumcarbide (schuurmiddel) en waterglas (lijm).

Zilverzand wordt ook toegepast als bodemmateriaal in volières maar kan niet gebruikt worden als bodemmateriaal voor aquaria vanwege het hoge gehalte kalk waardoor de carbonaathardheid (KH) erg verhoogt. Daarnaast is zilverzand in gebruik als ondergrond voor kunstgras bij sportvelden. Verder wordt het toegepast voor het bereiden van fijne mortel. Het silicium voor elektronica-componenten, zoals diodes, transistors, en chips wordt gemaakt van zilverzand. De belangrijkste kwaliteitscriteria voor kwartszand zijn de percentages kwarts (SiO2) en aluminiumoxide (Al2O3) en het ijzergehalte (Fe2O3). Hoe meer kwarts, en hoe minder aluminiumoxide en ijzer, hoe zuiverder en beter. Daarnaast mag het moedermateriaal geen korrels bevatten die grover zijn dan 2000 micrometer (2 mm). Voor de meeste glastoepassingen is de maximale korreldiameter 500 micrometer (0,5 mm). Ruw kwartszand uit de groeve kan door fysische en/of chemische behandeling aan kwaliteit winnen.

Om kwartszand geschikt te maken als grondstof ondergaat het dan enkele bewerkingen, waarbij de nog aanwezige verontreinigingen verwijderd worden. Dit gebeurt door scheidingstechnieken zoals flotatie. Door een omzetting bij hoge temperatuur wordt cristobaliet verkregen, wat een silicaat is met een kristalstructuur die afwijkt van die van kwarts. Kwartszand komt slechts op enkele plaatsen voor.