ijnspoor van de Domaniale Mijn.
De aanleg van het mijnspoor van de Domaniale Mijn te Kerkrade, Bleyerheide - Simpelveld
Situatie mijnspoor tussen Domaniale Mijn en Simpelveld rond 1950 (Foto: Ron Slangen)
Op 4 oktober 1845 worden de Nederlandse statuten van de N.V. Aken-Maastrichtse Spoorweg Maatschappij goedgekeurd. Op 30 januari 1846 gebeurt ditzelfde te Aken met de Duitse statuten. Hiermee wordt een start gemaakt met de aanleg van de spoorlijn Aken / Laurensberg / Simpelveld / Valkenburg / Maastricht. Dit is de eerste Limburgse spoorlijn. Zij komt gereed in 1853. Pas wanneer in 1865 de spoorlijn Maastricht-Venlo gereed komt, wordt Limburg met de rest van Nederland via het spoor verbonden. In 1867 gaat de exploitatie over in de handen van Grand Central Belge, een Belgische spoorwegmaatschappij. Zij zal de lijnen 31 jaar beheren.
Het mijnterrein van de Domaniale Mijn. De foto geeft goed weer hoe uitgebreid het spoorwegemplacement was. Foto : Heemkunde Brunssum
Stoomlocomotief Domaniale I, 22 juli 1964. (Foto: DSM)
Vanaf midden jaren vijftig werden bij de Nederlandse steenkolenmijnen de stoomlocomotieven langzaam vervangen door diesellocs. Een van de voordelen was dat er op een dieselloc maar een man nodig was om deze te kunnen bedienen, in tegenstelling tot de stoomloc, waar altijd minimaal 2 personen nodig waren. Ook kon men de dieselloc gemakkelijk starten en stoppen, terwijl een stoomlocomotief niet zo eenvoudig kon worden stopgezet. Later werd het ook nog mogelijk om op rangeerterreinen de motorlocomotieven radiografisch te besturen. Dit had als groot voordeel dat de functie van rangeerder tevens door de machinist kon worden ingevuld.
De Domaniale Mijn daarentegen besloot in 1961 naast de inmiddels al aanwezige diesellocs, toch nog een stoomlocomotief aan te schaffen, terwijl bij de Staatsmijnen de laatste stoomlocomotief in 1961 buiten bedrijf werd gesteld. Bij de overige steenkolenmijnen werd tot de sluiting van stoomlocomotieven gebruik gemaakt, waardoor deze feitelijk dus tot 1974 dienst hebben gedaan.
Blik vanuit de spoorwegovergang bij de Kipstraat, kijkende in de richting van de met slagbomen bewaakte overgang aan de een kleine 100 meter verderop gelegen Kruisstraat (1). In de verte komt vanuit het emplacement van de Domaniale Mijn een kolentrein deze kant op.
(Foto : Klassieke Beveiliging www.klassiekebeveiliging.com) .
Een viaduct of een overgang?
Een krantenartikel uit het Limburgs Dagblad van 10 juli 1954. De Gemeenteraad van Kerkrade beraadt zich over de vraag of bij de kruising van het mijnspoor met de Kruisstraat een viaduct is gewenst, of dat een gelijkvloerse spoorwegovergang voldoet.
In dit huis aan de Kipstraat woonde toentertijd de baanwachter die de slagboom bij de spoorwegovergang van de Kip- en de Kruisstraat bediende (Foto : Onbekend)
Putsbergje (Putsbergsje)
Van de Nullanderstraat ging destijds een smal voetpad naar de Bosveldstraat. Dit voetpad ging onder het mijnspoor van de "Hollendsje koel" door. Langs dit voetpad was vroeger een bron, waar in de oorlog, toen men geen water van de Duitsers meer kreeg, het drinkwater gehaald werd.
Tunneltje onder het mijnspoor
Ook liep er een tunneltje onder het mijnspoor door in de buurt van de Baamstraat. Het tunneltje verbond de Nullanderstraat met de Maria Gorettistraat. De verbinding was voornamelijk bedoeld voor voetgangers en fietsers.
Het tunneltje is met de aanleg van de Domaniale Mijnstraat -deze naam werd op 28 november 1977 toegekend- komen te vervallen.
Het team van De Mijnstreek is op zoek naar foto's van dit tunneltje en houdt zich aanbevolen deze te mogen plaatsen op deze website.